Gulnara Karimova
Gulnara Karimova

Volgens diplomatieke berichten die WikiLeaks openbaar maakte, werd Gulnara Karimova (1972) in het algemeen gezien als een ‘roofridder’, die zich een belang had toegeëigend in bijna elke lucratieve bedrijfssector in Oezbekistan. Hoewel ze elke betrokkenheid ontkende, zou ze de spil zijn geweest in een uitgebreid – in Zwitserland geregistreerd – conglomeraat met de naam Zeromax, dat onder mysterieuze omstandigheden in 2010 werd opgeheven door de autoriteiten. Zeromax was de grootste private werkgever in Oezbekistan met belangen in de landbouw, textiel, bouw, energie en delfstoffen.

Naar verluidt, had Karimova een meerderheidsbelang in de Coca-Cola bottelarij in Oezbekistan, dat ze overhield aan haar scheiding in 2001 van Mansur Maqsudi, een Amerikaanse zakenman van Afghaanse komaf, waarmee ze in 1991 in de VS was getrouwd. Maqsudi kwam het land niet meer in en familieleden werden gevangen gezet of aan de grens met Afghanistan gedumpt.

Verdienen aan telecom licenties

In juli 2012 beweerden functionarissen van de Russische mobiele operator MTS dat Karimova achter de vijandelijke overname zou zitten van de Oezbeekse tak Uzdunrobita, in 2004 door haar verkocht aan datzelfde MTS. Met een geschatte marktwaarde van 1 miljard dollar en een marktaandeel van rond de 40% wilde de machtselite, Karimova voorop, het bedrijf gewoon onteigenen, bijvoorbeeld op grond van overtredingen van belastingwetten of licentie-overeenkomsten, kenmerkende tactieken van de Oezbeekse overheid. Het leidde tot telefonisch overleg tussen de ministers van Buitenlandse zaken van beide landen.

Het Zweeds-Finse TeliaSonera raakte in 2012 in opspraak, nadat de publieke omroep uitzond dat het bedrijf in 2007 tussen de 230 en 300 miljoen dollar zou hebben betaald aan een tussenpersoon om als mobiele operator aan de slag te mogen in Oezbekistan. Het bedrag zou zijn betaald aan het bedrijfje Takilant, domicilie houdend in Gibraltar en eigendom van Gayane Avakyan. TeliaSonera kwam in het bezit van Ucell, een mobiele operator met circa 500.000 abonnees en zegde toe een licentie en 3G-frequenties te zullen kopen. De van oorsprong Armeense Gayane Avakyan (1983) wordt beschouwd als een vertrouwelinge van Gulnara Karimova. Zo was ze directeur van ”House of Style”, een modezaak die Karimova in 2003 startte in Tashkent. Volgens een in Frankrijk in ballingschap levende politiek analist bestiert Gayane Avakyan sinds enkele jaren de financiën en het vermogen van de presidentsdochter.

Dictatorsdochter bewerkstelligde sociaal-humanitaire banden

Het andere gezicht van Gulnara Karimova was dat van PR-ambassadeur voor haar land en haar vaders regime, dat een slechte reputatie heeft waar het het naleven van mensenrechten betreft: honderden tegenstanders zijn gefolterd en vermoord. Islam Karimov (1938 – 2016) werd in 1990 president van de Oezbeekse Sovjet Socialistische Republiek  en verklaarde die een jaar later onafhankelijk. In datzelfde jaar won hij de eerste presidentiële verkiezingen met 86% van de stemmen. Met soortgelijke uitslagen bleef hij bij herverkiezingen in het zadel, ook nadat 2 termijnen waren verstreken. Oppositie en vrije meningsuiting had Karimov – die als één van de ergste dictators wordt beschouwd – effectief uitgeschakeld.

Fund Forum uz

Als voorzitster van de ‘non-gouvernementele’ stichting Forum voor Kunst en Cultuur van Oezbekistan, of kortweg Fund Forum, heeft ze zich – volgens de website van de organisatie – toegewijd aan “het bundelen van de inspanningen door diplomatieke en overheidsinstanties om sociaal-humanitaire en universele banden te bewerkstelligen tussen landen en verschillende nationale groepen”.
Binnenlandse activiteiten van het forum behelzen kunst- en cultuurfestivals, de 1.000-huwelijken campagne en de Style.uz Art Week, een soort New York Fashion Week, maar dan in Tashkent. Internationaal heeft het Fund Forum banden met ondermeer het Louvre in Parijs, het Japanse Agentschap voor Internationale Samenwerking en UNESCO.

Karimova heeft ook behoorlijk aan de weg getimmerd om haar kledingmerk “Guli” in de rekken van sjieke modezaken en onder de aandacht op modeshows overal ter wereld te krijgen. Soms werden haar inspanningen gedwarsboomd door mensenrechtadvocaten, die haar merk probeerden te koppelen aan het onderdrukkende regime van haar vader en met name de gedwongen kinderarbeid op de katoenvelden van Oezbekistan.
Als ze haar kleidinglijn niet aan het promoten was, dan trad ze op als “Googoosha”, haar alter ego in de popmuziek.

Zusje zakelijk al net zo succesvol

En dan heb je nog Lola Karimova-Tillyaeva (1978), het jongere zusje van Gulnara, die in juli  2013 voor zo’n 50 miljoen dollar een zeer luxe huis in Beverly Hills kocht van projectontwikkelaar Mohamed Hadid, die rijk werd door de bouw van Ritz Carlton hotels. Haar zakelijk imperium zou onder andere bestaan uit Abu Sahiy Nur, een bedrijf dat goederen uit China importeert en per dag minstens een kwart miljoen dollar zegt om te zetten. Beide zussen bezitten verder voor miljoenen vastgoed in Zwitserland en stonden in het tijdschrift Bilan op de lijst van 300 rijkste inwoners van dat land in 2011. Ook al hadden de slechte economische omstandigheden ze zo’n 200 miljoen dollar armer gemaakt, samen zouden ze nog steeds goed zijn voor ruim 1 miljard dollar. Andere bronnen schatten dat Gulnara Karimova alleen al goed zou zijn voor een vermogen van 3 miljard dollar.

Post-Karimov tijdperk

Nadat haar vader overlijdt, raakte Gulnara meer en meer uit de gratie. In 2017 werd ze veroordeeld tot een gevangenisstraf van 10 jaar voor fraude en witwassen. Een jaar later werd die straf omgezet in 5 jaar huisarrest. Begin maart 2019 werd ze evenwel gearresteerd en opnieuw gevangen gezet; ze zou haar huisarrest hebben geschonden en op internet zijn geweest.

Medio maart 2020 veroordeelde het Hogerechtshof van Oezbekistan haar tot 13 jaar gevangenisstraf, gerekend vanaf haar eerste veroordeling in 2015, voor onder andere verduistering van publieke middelen en witwassen. Ze zou de staat voor ruim 2,3 miljard dollar hebben benadeeld bij de verkoop van twee cementbedrijven aan buitenlandse investeerders. De aandelen in de bedrijven Kuvasaycement en Bekabadcement JSC verkreeg ze onwettig van de staat voor een verdacht zacht prijsje.

In januari kondigden de autoriteiten aan voornemens te zijn beslag te laten leggen op bezittingen ter waarde van 1,5 miljard in meer dan 10 landen. Rechtszaken in Zwitserland, de VS en het VK lopen nog.

bron:  Foreign Policy Magazine (Katherin Machalek), OCCRP (Zdravko Ljubas, Will Neal), Wikipedia


Reacties

Karimova, Gulnara — Geen reacties

    Geef een reactie

    Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

    HTML tags allowed in your comment: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>