Ton Hooijmaijers
Ton Hooijmaijers

Ton Hooijmaijers (1961) studeerde bestuurskunde aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Aan deze universiteit haalde hij zijn propedeuse politicologie. Hij was actief als ondernemer en was een aantal jaren lid van de Amsterdamse gemeenteraad. Van 2001 tot 2002 was Hooijmaijers wethouder Economische Zaken van de gemeente Amsterdam. Ook was hij in de periode 2001-2003 lid van het dagelijks bestuur van het Regionaal Overlegorgaan Amsterdam (ROA). Op 10 januari 2005 werd hij gekozen als VVD-gedeputeerde Ruimtelijke Ordening en Financiën van de provincie Noord-Holland, met in zijn portefeuille onder andere ruimtelijke ordening, Schiphol, grondbeleid en financiën. Hooijmaijers is sinds 2002 Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.

Meegesleurd door Landsbanki

Op 14 oktober 2008 werd bekend dat de provincie Noord-Holland veel gelden had uitstaan bij onder andere de IJslandse Landsbanki die door de kredietcrisis in moeilijkheden was geraakt. De provincie dreigde hierdoor 78 miljoen euro te verliezen. Hooijmaijers was politiek verantwoordelijk. Er volgde een onderzoek en als uitvloeisel hiervan traden de Noord-Hollandse gedeputeerden op 10 juni 2009 collectief af, waarna werd aangestuurd op een doorstart.
Op 15 juni zou een debat plaatsvinden, maar nog voor het begin hiervan werd bekend dat de VVD-gedeputeerden Hooijmaijers en Cornelis Mooij (Verkeer) niet in het nieuwe college van gedeputeerden zouden terugkeren. Voor zijn afscheid in de Hermitage Amsterdam trok de provincie 10.000 euro uit, wat in het licht van de verdwenen miljoenen velen de wenkbrauwen deed fronsen.

Invallen en onderzoek

Op 31 maart 2010 deden de opsporingsdienst FIOD-ECD en de Rijksrecherche invallen bij Hooijmaijers thuis, bij zijn moeder en bij zes bedrijven wegens verdenking van ambtelijke corruptie en omkoping.

In juli 2011 berichtte de Volkskrant dat Hooijmaijers zonder medeweten van de provincie en de Noord-Hollandse gemeenten één miljoen euro aan overheidsgeld had geregeld voor een omstreden bouwproject in Wognum. Dat bleek uit vertrouwelijke ambtelijke notities, in bezit van de krant. De documenten hadden betrekking op het kapitale bouwproject Leeker Woonland, dat in de kop van Noord-Holland zou verrijzen. Het project maakt deel uit van het grootscheepse onderzoek dat provincie Noord-Holland doet naar de plannen waar Hooijmaijers tussen 2005 en 2009 bij betrokken is geweest. Dit onderzoek werd publiek gemaakt door de commissaris van de koningin Johan Remkes.

‘Losse bestuursstijl’

Aanleiding is het bedrijventerrein Distriport waar Hooijmaijers een geheime overeenkomst zou hebben gesloten met een projectontwikkelaar  – wat hij zelf ontkende. Remkes verwachtte dat er ook in andere provinciale projecten van Hooijmaijers onregelmatigheden zullen opduiken, gezien zijn ‘losse bestuursstijl’.

Uit de vertrouwelijke notities bleek dat Hooijmaijers in zijn eentje een financiële deal regelde tussen drie deelnemers aan Leeker Woonland.
Het ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord, waarin de provincie en gemeenten zijn vertegenwoordigd, leende op zijn initiatief één miljoen euro van de projectontwikkelaar Matrix bv en kocht met dat geld 5 procent van de aandelen van het project Leeker Woonlanden.

‘Tijdens ambtelijk vooroverleg bleek dit te zijn gebeurd op persoonlijk verzoek van Hooijmaijers, waaraan geen besluit van Gedeputeerde Staten ten grondslag lag,’ aldus de vertrouwelijke documenten.

Het bouwproject langs het veenriviertje de Kromme Leek, vlakbij Wognum, is nooit van de grond gekomen. Na het aftreden van Hooijmaijers heeft de provincie Noord-Holland niet aan dit project willen meewerken. Bij Leeker Woonland – dat zijn naam wijzigde in Clinq – waren onder meer projectontwikkelaar Matrix, het voormalige Fortis-onderdeel ASR vastgoed, bouwbedrijf Dura Vermeer en woningcoöperatie Wooncompagnie betrokken. De belangrijkste aandeelhouder is bouwbedrijf Scholtens uit Wognum.

Onduidelijk is of de provincie geld heeft verloren aan het Leeker Woonland. Een woordvoerder van de projectontwikkelaars meldt dat het project er niet gaat komen en dat daarom ‘de gronden van het project worden afgewaardeerd’.

Vermoeden van belangenverstrengeling

Diverse betrokkenen in het hierboven genoemde onderzoek dat Hooijmaijers mede-eigenaar is geweest van VDG Trajectmanagement, dat tussen 2004 en 2010 ministeries, provincies, gemeenten en culturele instellingen als klant had.

Hooijmaijers staat te boek als een groot pleitbezorger van marktwerking in het openbaar bestuur. Niet bekend was dat hij in de verzelfstandigingsbranche zakelijke belangen had. De VVD’er zelf heeft nooit open kaart gespeeld over zijn belang in VDG, ook niet toen hij door ambtenaren daarnaar werd gevraagd. De VVD’er was via een juridische constructie aandeelhouder in VDG. De aandelen van Hooijmaijers in het adviesbureau waren ondergebracht in een stichting op het adres van zijn moeder. Niet duidelijk is wat Hooijmaijers verdiende aan zijn belang in VDG.

Constructie werkt averechts

Een van de oprichters van VDG heeft aan de provincie Noord-Holland laten weten dat hij in overleg met het advocatenkantoor Loyens en Loeff deze constructie heeft opgezet voor Ton Hooijmaijers en zijn vrouw, ‘om de schijn van belangenverstrengeling te voorkomen’. In de ogen van de provincie heeft Hooijmaijers de constructie echter gebruikt om zijn zakelijke belangen te verhullen.

VDG Trajectmanagement heeft minstens twee keer werk verricht voor de provincie Noord-Holland. De eerste keer was in 2004, toen het provinciale groenbedrijf Recreatie Noord-Holland werd verzelfstandigd. De Rijksrecherche deed in 2010 onderzoek naar een oud-manager van Recreatie Noord-Holland in verband met de zaak Hooijmaijers.

In 2009 schoof Hooijmaijers VDG als bemiddelaar naar voren bij een vastgelopen bouwproject in Muiden. In opdracht van de provincie probeerde VDG-oprichter Cor Mul tevergeefs de betrokken partijen nader tot elkaar te brengen. Mul had, als zakenpartner van Hooijmaijers, die opdracht nooit mogen krijgen – concludeert de provincie nu.

Nieuw onderzoek?

In april 2012 geven de oppositiepartijen in de Provinciale Staten van Noord-Holland aan geen vertrouwen meer te hebben in de operatie Schoon Schip van Remkes, waarbij alle projecten waarbij Hooijmaijers betrokken was opnieuw worden bekeken, en eisen nu een onafhankelijk onderzoek.

Strafzaak vóór Sinterklaas

Medio november 2013 stond de zaak Hooijmaijers na 3,5 jaar onderzoek dan eindelijk op de rol. De verdachte noemde het onderzoek ‘onzorgvuldig en onkundig’, en het OM ‘vooringenomen’. “Corruptie en criminaliteit zijn mij vreemd”, zo sprak hij aan het einde van de zesde en laatste dag in het proces.

Hooijmaijers veroordeeld

Volgens het Openbaar Ministerie ontving Hooijmaijers in zijn tijd als gedeputeerde ruim 1,8 miljoen euro van ruim zestig verschillende bedrijven die zaken wilden doen met de provincie. Het geld kwam terecht op de rekening van Move Consultants, dat op naam stond van zijn echtgenote Jocelyne P.. Hij zou in de periode van 2004 tot 2009 491.000 euro hebben witgewassen en maakte zich schuldig aan valsheid in geschrifte.

De rechtbank vond dat Hooijmaijers met zijn handelen het vertrouwen in een ‘integere overheid’ had geschaad en rekende het hem zwaar aan dat hij niet in wilde zien dat zijn gedrag laakbaar was.

Begin december 2013 werd Hooijmaijers veroordeeld tot een gevangenisstraf van 3 jaar. Direct na afloop van de zitting tekende hij hoger beroep aan tegen de uitspraak van de rechtbank in Haarlem. Volgens Hooijmaijers was er sprake van een ‘gerechtelijke dwaling’.

Een paar uur na de veroordeling gaf hij een interview aan journalisten van het NRC. Daarin duidde hij de hele affaire als een politieke afrekening. Met diverse omstreden besluiten – Fortis nam de plek in van ING als huisbankier, Icesave – had hij bestuurlijk Nederland iets te vaak tegen de haren in gestreken. De anonieme aangifte bij Justitie in 2008 dat hij zich “suf declareerde”, gaf aanleiding tot een onderzoek. “Omdat ik politicus was, had het Functioneel Parket instemming nodig van de ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken: oftewel Ernst Hirsch Ballin en PvdA’er Guusje ter Horst, met wie ik sinds mijn tijd als wethouder in Amsterdam een niet al te beste relatie heb. En Wouter Bos was vicepremier. Nou, precies dat gremium moest beslissen of ik moest worden vervolgd.”
Hooijmaijers woonde in dezelfde studentenflat als Wouter Bos en stond sinds zijn studententijd op slechte voet met hem.

Begin april 2015 deed de rechter uitspraak in hoger beroep, dat beide partijen hadden ingesteld. Het gerechtshof Amsterdam achtte minder feiten bewezen verklaard dan de rechtbank en legde Hooijmaijers mede daardoor een lagere gevangenisstraf van 30 maanden op. Hooijmaijers ging in cassatie, maar in februari 2017 bekrachtigde de Hoge Raad de uitspraak van het Hof. Wel met een 2 maanden kortere straf, omdat het Hof te lang heeft gedaan om de stukken bij de Hoge Raad aan te leveren.
Hooijmaijers – nu één van de weinige politieke bestuurders die voor corruptie de cel in moeten – gaf aan te blijven strijden voor heropening van de zaak, ook vanuit de gevangenis.

bron: de Volkskrant (Merijn Rengers, John Schoorl), inoverheid.nl, Haarlems Dagblad, Elsevier (Anna Vossers), rtlNieuws, NRC (Tom Kreling, Hugo Logtenberg, Niels Posthumus, Len Maessen), NHNieuws, Wikipedia


Reacties

Hooijmaijers, Ton — Geen reacties

    Geef een reactie

    Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

    HTML tags allowed in your comment: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>