Zuigt Zuma Zuid-Afrika leeg?
Eind maart 2016 oordeelde het 11-koppige hooggerechtshof van Zuid-Afrika unaniem dat president Jacob Zuma er niet in geslaagd is om de grondwet als hoogste wet van het land na te leven, te verdedigen en te respecteren door te weigeren een deel van de verbouwingskosten van één van zijn residenties zelf te betalen. Hij kreeg van opperrechter Mogoeng Mogoeng te horen dat hij binnen 105 dagen een deel van het geld moet terugbetalen. Niet alle uitgaven van in totaal 14 miljoen euro aan de residentie in zijn geboorteplaats Nkandla leken even noodzakelijk voor het verhogen van de veiligheid, zoals een veestal, zwembad en amfitheater. Dit landgoed biedt nu plek voor Zuma’s vijf vrouwen en heeft verder ondergrondse tunnels van het heliplatform naar de huiskamers, een kliniek en verblijven voor twintig lijfwachten.
De uitspraak was duidelijk een overwinning voor de anti-corruptie organisatie Public Protector, wiens voorzitter Thuli Madonsela in 2014 het rapport Secure in Comfort uitbracht, en de twee oppositiepartijen EFF en DA, die de rechtszaak aanspanden. Het hooggerechtshof gaf ook het parlement een uitbrander, omdat de kamerleden (in meerderheid ANC) er onvoldoende in waren geslaagd Zuma ter verantwoording te roepen. De Democratische Alliantie gaf aan per direct opnieuw een procedure te starten om Zuma uit zijn functie te zetten. Sinds zijn aantreden in 2009 zijn er al diverse schandalen geweest rond verdenkingen van corruptie en nepotisme. Deze uitspraak van het hooggerechtshof gaf de Zuid-Afrikaanse burger moed en zou wel eens verstrekkende gevolgen kunnen hebben. Mogoeng Mogoeng wees in zijn uitspraak nog eens op de rol van de wet als “sharp and mighty sword that stands ready to chop the ugly head of impunity from its stiffened neck”.
Naast nepotisme in het binnenlands bestuur, lijken ook betrekkingen met andere Afrikaanse landen in het teken te staan van de economische belangen van de familie Zuma. Al in 2008 haalde Jacob Zuma de banden aan met president Teodoro Obiang Nguema van Equatoriaal Guinea. Een officieel bezoek ter gelegenheid van de viering van de onafhankelijkheid van het land gebruikte hij om met zijn zoon Duduzane en diens zakenpartner Rajesh Gupta zaken te bespreken met Obiang. Een jaar later was hij de eerste Zuid-Afrikaanse president die een bezoek bracht aan het olierijke maar straatarme Equatoriaal Guinea. In 2011 volgde een tegenbezoek van Obiang, waarbij Zuma zijn steun uitsprak voor het plan van de dictator om zijn naam en 3 miljoen dollar te verbinden aan een internationale UNESCO onderzoeksprijs.
Ook de relaties met Angola en Libië werden nieuw leven ingeblazen, mogelijk niet geheel ontdaan van economische (privé-)belangen. In 2010 kwam neef Khulubuse Zuma in het bezit van twee olievelden op de grens van de Democratische Republiek Congo (DRC) en Uganda na deelname van Zuid-Afrikaanse militairen in de VN vredesmissie in DRC. President Joseph Kabila onteigende het Ierse bedrijf Tullow Oil en droeg de concessie over aan Foxwhelp en Caprikat, bedrijven van Khulubuse Zuma op de Britse Maagdeneilanden.
Hoewel Jacob Zuma tijdens het hele proces ontkende ook maar iets verkeerd te hebben gedaan, bood hij begin april de natie toch zijn oprechte excuses aan. Het oordeel van de opperrechter noemde hij zeer verhelderend en zou ten goede komen aan bestuur en democratie in Zuid-Afrika.
bron: BBC News, de Volkskrant (Lisa van der Velden), allAfrica/ISS (Peter Fabricius), News24.com (Genevieve Quintal, Naledi Shange), htxt.africa (Adam Oxford)
Reacties
Zuigt Zuma Zuid-Afrika leeg? — Geen reacties
HTML tags allowed in your comment: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>