Noorse kunstmestdeals met een luchtje
Begin januari 2015 begon in Oslo de grootste omkopingsrechtszaak in de Noorse geschiedenis tegen enkele topmannen van kunstmestgigant Yara International. Een jaar geleden gaf het bedrijf toe meer dan 12 miljoen dollar aan steekpenningen te hebben betaald in de jaren 2004 – 2009 aan functionarissen in Libië en India en kocht verdere strafvervolging af voor 48 miljoen dollar. Daarmee sloot het een periode af van 5 jaar van geruchten en negatieve berichtgeving rond het bedrijf. Nu riskeren voormalig CEO Thorleif Enger en zijn collega’s Tor Holba, Ken Wallace en Daniel Clauw een gevangenisstraf van maximaal 10 jaar.
In Libië zou geld terecht zijn gekomen bij Shorki Muhammad Ghanem, olieminister onder Gaddafi. In 2009 richtte Yara met de National Oil Corporation of Libya (NOC) en de Libyan Investment Authority (LIA) de vennootschap Libyan Norwegian Fertiliser Co (Lifeco) op. Dit bedrijf realiseerde een kunstmestfabriek van ettelijke honderden miljoenen bij Marsa El Brega aan de Middellandse Zee. Bij de vorming van Lifeco zouden Zwitserse partnerbedrijven van Yara geld hebben weggesluisd naar een rekening van Ghanem bij UBS. Zij lieten dit lopen via handelsbedrijf Nitrochem Distribution AG, waaraan ’teveel’ werd betaald voor de kunstmest uit de Lybische fabriek.
In 2008 nam Jørgen Ole Haslestad het stokje over van Enger als CEO. Pas 2 jaar later liet hij een onderzoek verrichten naar de geruchten over omkoping, die door het dagblad Dagens Næringsliv naar buiten waren gebracht. In 2011 informeerde hij formeel de Noorse autoriteit voor Economische en Milieudelicten (Økokrim). Het Zwitserse OM ondervroeg in die periode diverse betrokkenen van Nitrochem en Yara Switzerland. Eind april 2012 werd het lichaam van Ghanem aangetroffen in het water van de Donau in Wenen, de stad waarheen hij was gevlucht na de val van Muammar Gaddafi zeven maanden eerder. Nader onderzoek wees evenwel uit dat hij aan een hartaanval was overleden en daarna in de rivier terecht was gekomen.
Met een belang van ruim 36% is de Noorse overheid de grootste aandeelhouder in Yara, dat in 2004 ontstond als afsplitsing van Norsk Hydro. Haslestad werd in oktober 2014 – een jaar voor zijn pensioen – ontslagen temidden van de fusiebesprekingen met het Amerikaanse CF Industries. Hij gaf aan dat er onder zijn bewind hard is opgetreden tegen corruptie en fraude en er nu een zero-tolerance beleid wordt gevoerd op dat vlak.
bron: NEWSinENGLISH.no (Nina Berglund), OCCRP, Whistleblower Justice Network, Reuters (Terje Solsvik, Petter Skonnord)
Reacties
Noorse kunstmestdeals met een luchtje — Geen reacties
HTML tags allowed in your comment: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>