Letland saneert bankensector wel
Eind september 2018 boog het Europese Hof in Luxemburg zich over het beroep dat de president van de centrale bank van Letland had aangespannen tegen de restricties die hem zijn opgelegd. Ilmar Rimsevics kan de bestuursvergaderingen van de ECB niet bijwonen en mag in eigen land z’n kantoor niet in. In februari werd hij door het Bureau ter Voorkoming en Bestrijding van Corruptie (KNAB) aangehouden.
De aanleiding was niet duidelijk. Het kon te maken hebben met een arbitrageverzoek van Norvik Bank, eigendom van de in het Verenigd Koninkrijk wonende bankier Grigory Guselnikov. Vorig jaar juli kreeg Norvik Bank een boete van 1,3 miljoen euro voor onvoldoende controles op transacties door buitenlanders, waardoor sancties tegen Noord-Korea konden worden omzeild.
Een andere lezing was dat hij in 2013 steekpenningen zou hebben aangenomen van Trasta Kommercbanka AS, om plooien in hun relatie met de toezichthouder glad te strijken. Deze bank was betrokken bij een witwasoperatie van 20 miljard dollar aan Russisch geld – zoals onderzocht en beschreven door het OCCRP – en sloot in 2016 haar deuren. Deze en andere banken waren betrokken bij het wegsluizen van 1 miljard uit het financiële systeem in Moldavië en bij het witwassen van steekpenningen, die Scandinavische telecombedrijven betaalden voor toegang tot de Oezbeekse markt.
Zelf ontkende Rimsevics de aantijgingen en hield hij het op een samenzwering van enkele banken, waaronder ABLV Bank AS, in februari door de Amerikaanse Financial Crimes Enforcement Network (FinCEN) beticht van witwassen en door de ECB als failliet beschouwd. Kort daarna werd Rimsevics aangehouden, terwijl de Centrale Bank ook net een steunverzoek van ABLV had afgewezen. Minister van Financiën Dana Reizniece verzocht hem terug te treden gedurende het onderzoek, maar dat weigerde Rimsevics.
Geldstroom van Oost naar West
Na de val van het Oostblok stroomde veel geld naar en door de Baltische staten uit de voormalige USSR. Enkele tientallen oligarchen werden in korte tijd onnoemelijk rijk en trachtten dat geld in veiligheid te brengen, bij voorkeur anoniem. Diverse vermogenden uit Rusland en voormalige Sovjet-staten maakten gretig gebruik van het gouden-visa-programma van Letland, zoals ook 12 andere Europese landen dat kennen.
Letse banken speelden daar op in en raakten betrokken bij diverse grote witwasschandalen. De Oezbeekse presidentsdochter Gulnara Karimova stalde zo’n 445 miljoen dollar aan steekpenningen bij twee Letse banken. Eén daarvan was de Aizkraukles Banka, na een reddingsoperatie van de overheid omgedoopt tot ABLV Bank. Ook andere Baltische staten zagen hun bankensector flink groeien. Dat leidde onder andere tot problemen voor Danske Bank, die onvoldoende maatregelen trof tegen witwassen.
In Letland – sinds 2004 lid van de EU – heeft de regering na deze schandalen en onthullingen zoals in de Panama Papers maatregelen genomen. In 2015 zou 1% van alle dollartransacties via Letland zijn gelopen. Nu mag niet langer geld worden verstrekt aan dubieuze schijnbedrijven en het aantal transacties met klanten uit de voormalige Sovjet Unie wordt sterk beperkt. Nu maken tegoeden van buitenlandse klanten nog slechts 30 à 40 procent van alle tegoeden uit; jaren lang was dat meer dan de helft. Streven is om dat te verlagen naar 20% en dat van ‘Russische’ klanten tot maximaal 5%.
In de Londense City en Nederland opereren de banken nog precies zo als voor de kredietcrisis, de bankierseed en hordes compliancemedewerkers ten spijt en blijven structurele maatregelen uit. HSBC en ING waren kampioen witwassen, brievenbusmaatschappijen worden verward met buitenlandse investeringen en werkgelegenheid. VNO/NCW en de NVB lopen makkelijk binnen in het Torentje om voor hun corporate-welfare programma te pleiten. En dat terwijl de economische groei in de Baltische staten boven de 5% ligt en Letland een kredietscore A heeft bij Standard & Poor’s. Eens flink de bezem door de bancaire sector kan dus best.
bron: Bloomberg (Aaron Eglitis, Alessandro Speciale), The Star, Transparency International NL (Lotte Rooijendijk), OCCRP (Sanita Jemberga)
Reacties
Letland saneert bankensector wel — Geen reacties
HTML tags allowed in your comment: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>